REGIONALNA PLATFORMA
INŻYNIERII PRZYSZŁOŚCI

      NASI PARTNERZY

Horyzont 2020 – Program Ramowy UE w zakresie Badań i Innowacji

Okres funkcjonowania: 2014-2020
Budżet: 77 mld EUR (w cenach bieżących)
Podstawa prawna: ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY UE ustanawiające „Horyzont 2020”–program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020)

Program ramowy pn. „Horyzont 2020" to największy w historii program finansowania badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej. Kluczowym zadaniem Programu jest stworzenie spójnego systemu finansowania innowacji: od koncepcji naukowej, poprzez etap badań, aż po wdrożenie nowych rozwiązań, produktów czy technologii. Program Ramowy Horyzont 2020 to instrument wdrażania strategii rozwoju UE: Europa 2020 - Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, w tym inicjatywy flagowej Unia Innowacji

Struktura programu „Horyzont 2020" opiera się na trzech filarach, zakorzenionych w strategii „Europa 2020":

W ramach priorytetów głównych finansowane są następujące działania:

Doskonała baza naukowa (Excellence in science):

• wsparcie najbardziej utalentowanych i kreatywnych osób i ich zespołów prowadzących badania pionierskie najwyższej jakości przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council),
• finansowanie wspólnych badań w celu znalezienia nowych i obiecujących obszarów badań naukowych i innowacji poprzez wsparcie dla przyszłych i powstających technologii (Future and Emerging Technologies),
• zapewnienie naukowcom doskonałych szkoleń i możliwości rozwoju kariery zawodowej poprzez działania „Maria Skłodowska-Curie",
• zapewnienie Europie infrastruktury badawczej (w tym e-infrastruktury) dostępnej dla wszystkich naukowców w Europie i spoza niej.

Wiodąca pozycja w przemyśle (Industrial leadership):

• przywództwo w KET (Key Enabling Technologies) definiowanych jako: ICT, mikro-i nanoelektronika, fotonika, nanotechnologie, biotechnologia, zaawansowane materiały i zaawansowane technologie produkcji i przetwarzania, technologie kosmiczne,
• dostęp do finansowania ryzyka (access to risk finance),
• zapewnienie wsparcia w całej UE dla rozwoju innowacji w MŚP (innovation in SMEs).

Wyzwania społeczne (Societal challenges):

• zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan (health, demographic change and well-being),
• bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo i leśnictwo, badania mórz i wód śródlądowych oraz biogospodarka (Food security, sustainable agriculture and forestry, marine and maritime and inland water research, and the bioeconomy),
• bezpieczna, czysta i efektywna energia (secure, clean and efficient energy),
• inteligentny, ekologiczny i zintegrowany transport (smart, green and integrated transport),
• działania w dziedzinie klimatu, środowisko, efektywna gospodarka zasobami i surowce (climate action, environment, resource efficiency and raw materials),
• Europa w zmieniającym się świecie – integracyjne, innowacyjne i refleksyjne społeczeństwa (Europe in a changing world - Inclusive, innovative and reflective societies),
• bezpieczne społeczeństwa – ochrona wolności i bezpieczeństwa Europy i jej obywateli (Secure societies - Protecting freedom and security of Europe and its citizens).

Przybliżony poziom finansowania poszczególnych działań w ramach głównych filarów Programu Horyzont 2020:

Ponadto w ramach Programu Horyzont 2020 finansowane są inicjatywy:

• Nauka bliżej społeczeństwa (Science in Society),
• Wspieranie udziału w programie państw słabiej rozwiniętych pod względem ekonomicznym (instrumenty: ERA Chairs, teaming, twinning),
• Europejski Instytut Innowacji i Technologii (European Institute of Innovation and Technology – EIT),
• Działania bezpośrednie Wspólnego Centrum Badawczego (Joint Research Centre – JRC) nienależące do obszaru badań jądrowych.

Inne inicjatywy finansowane w ramach Programu Horyzont 2020:

• ERA Chairs – finansowanie kosztów zatrudnienia osoby z doświadczeniem międzynarodowym w jednostce naukowej o znaczącym potencjale badawczym, która pomoże nawiązać lub rozszerzyć zakres współpracy,
• teaming – utworzenie nowych lub istotne wzmocnienie istniejących centrów doskonałości przez najlepsze europejskie jednostki naukowe w regionach słabiej rozwiniętych,
• twinning – wzmocnienie określonego obszaru badań w ramach danej instytucji, poprzez współpracę z przynajmniej dwiema, wiodącymi na arenie międzynarodowej, jednostkami naukowymi.

Nowości i ułatwienia w Programie:

• uproszczony model finansowy: UE refunduje do 100 % kosztów bezpośrednich, a w przypadku projektów innowacyjnych – do 70% kosztów kwalifikowalnych (ale w przypadku podmiotów prawnych o charakterze niezarobkowym do 100%) i 25% wydatków pośrednich, co ułatwia przygotowanie kalkulacji projektu i jego rozliczenie,
• maksymalna stawka dofinansowania określona w programie pracy,
• czas na przyznanie grantu skrócony z 12 do 8 miesięcy,
• możliwość dwustopniowej procedury oceny wniosków (naukowcy w pierwszym etapie będą przygotowywać tylko skrócony opis projektu),
• zachowanie równowagi pomiędzy małymi i dużymi projektami,
• kwalifikowalność podatku VAT, jeśli instytucja nie może go odzyskać,
• wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw we wszystkich działaniach programu „Horyzont 2020" – finansowanie innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach, także w zakresie usług, innowacji społecznych, etc.,
• wprowadzenie pilotażowej procedury pn. „szybka ścieżka do innowacji" (Fast track to innovation – FTI) – przyspieszenie drogi od pomysłu do rynku, finansowanie na podstawie stale otwartego zaproszenia do składania wniosków (czas na udzielenie dotacji nie przekracza 6 miesięcy),
• zapewnienie równowagi geograficznej w panelach oceniających i grupach eksperckich Komisji Europejskiej.

Zasady uczestnictwa

• Projekty realizowane przez konsorcja złożone z co najmniej 3 partnerów z 3 różnych państw członkowskich UE i/lub krajów stowarzyszonych. Odstępstwo od tej zasady dotyczy badań pionierskich finansowanych przez ERC, specjalnego instrumentu MŚP, jeśli działanie ma wyraźną europejską wartość dodaną, działań w zakresie mobilności oraz działań koordynacyjnych i wspierających (CSA) – w tych przypadkach projekt jest realizowany przez 1 podmiot prawny.
• Jakość projektów oceniana przez niezależnych ekspertów.
• Podstawowe kryteria oceny to: Doskonałość (Excellence) – Implementacja (Implementation) – Wpływ (Impact) (dla grantów ERC – pod uwagę brane jest TYLKO kryterium Doskonałość).
• Projekty finansowane są wyłaniane w drodze konkursów ogłaszanych przez KE.

Informacje dotyczące szczegółowych wymogów (zarówno merytorycznych, jak i operacyjnych) dotyczących składania wniosków projektowych w w/w priorytetach są sformułowane w programach prac (Work Programmes) przyjętych na okres 2014 – 2015.

Przejdź do -> Aktualnie obowiązujące konkursy i dokumenty konkursowe dostępne na stronie Programu

Udział MSP w Programie Horyzont 2020

Mechanizmy skierowane do MŚP wymagają, aby starający się o dofinansowanie podmiot posiadał status małego i średniego przedsiębiorstwa zgodnie z definicją przygotowaną przez Komisję Europejską, która jest następująca: „Do kategorii mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zaliczają się przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 osób i mają obrót mniejszy niż 50 milionów euro rocznie, lub dochód nie przekraczający 43 milionów euro.” W celu potwierdzenia tego statusu, podczas rejestracji przeprowadzana jest odpowiednia ankieta. Wynik testu na MŚP pozwoli przedsiębiorstwu na złożenie oświadczenia wiarygodności.

MŚP mogą otrzymać wsparcie w ramach wszystkich filarów programu Horyzont 2020. Uczestnictwo MSP będzie finansowane zwłaszcza za pomocą nowego instrumentu, wzorowanego na rozwiązaniach amerykańskich, zwanego Instrumentem MŚP (SME Instrument). Jego celem jest wypełnienie luki przy finansowaniu przez MŚP badań na wczesnym etapie, badań wysokiego ryzyka oraz innowacji, jak również pobudzanie innowacji przełomowych. Wsparcie zostało przygotowane w ten sposób, żeby objęty nim był cały proces tworzenia innowacji, począwszy od studium wykonalności aż po komercjalizację

Faza I

Celem Fazy I jest m.in.: ocena potencjału technicznego i komercyjnego projektu, wykonalności koncepcji, ocena ryzyka, zarządzanie prawami własności intelektualnej oraz poszukiwanie partnerów do współpracy. Rezultatem Fazy I będzie przygotowanie biznes planu kwalifikującego do Fazy II.
Beneficjent: pojedyncze MŚP bądź konsorcjum MŚP
Czas trwania: 6 m-cy
Wsparcie: ryczałt w wysokości 50 000 euro oraz możliwość uczestnictwa w dedykowanych szkoleniach

Faza II

W tej Fazie dofinansowane mogą zostać następujące działania: prototypowanie, pilotaż innowacyjnych procesów, produktów i usług, miniaturyzacja konstrukcji produktów, planowanie i rozwój skalowania (segmenty rynku, procesy itp.), powielanie rynkowe. Rezultatem Fazy II będzie przygotowanie biznes planu kwalifikującego do Fazy III.
Beneficjent: pojedyncze MŚP bądź konsorcjum MŚP
Czas trwania: 12-24 m-ce
Wsparcie: grant w wysokości 1-3 mln euro oraz możliwość uczestnictwa w dedykowanych szkoleniach

Faza III

To faza komercjalizacji, w której nie przewidziano bezpośredniego dofinansowania, ale szereg działań wspierających np.: uproszczony dostęp do dłużnych i kapitałowych instrumentów finansowych, jak również innych zasobów, na przykład w zakresie ochrony praw własności intelektualnej. Faza ta to także szkolenia i mentoring oferowane małym i średnim przedsiębiorstwom przez ekspertów.
Pomyślne zakończenie jednego etapu pozwoli MŚP przejść do następnego, każdy etap będzie otwarty dla wszystkich małych i średnich przedsiębiorstw. Jednakże, pojedyncze przedsiębiorstwo nie może jednocześnie aplikować do obu faz.

Innym instrumentem zapewniającym szybkie znalezienie się innowacji na rynku jest Fast Track to Innovation, schemat który wejdzie w życie w 2015 roku. Fast Track to Innovation ma wspierać działania w zakresie innowacji w ramach filarów Wiodąca Pozycja w Przemyśle oraz Wyzwania Społeczne. Instrument będzie funkcjonował w oparciu o stale otwarte zaproszenie do składania wniosków, zainteresowane strony będą mogły przedstawić wnioski w dowolnym czasie, a Komisja Europejska ustali trzy daty w roku, w celu oceny wniosków. W trakcie akcji pilotażowej zostanie sfinansowanych około 100 wniosków projektowych. O finansowanie (grant do 3 mln euro) będą się mogły ubiegać małe, 5 podmiotowe, międzynarodowe konsorcja, którym przewodzić będzie odpowiednio mała lub średnia firma, w której narodziła się koncepcja projektu lub też uczelnia, która w celu komercjalizacji swojego pomysłu powołała spółkę typu spin-out.

Firmy zainteresowane nawiązaniem długotrwałej współpracy badawczo-naukowej z sektorem publicznym powinny zainteresować się:

• grantami dostępnymi w Działaniach Marii Skłodowskiej-Curie, które koncentrują się na kształceniu zawodowym, mobilności i rozwoju kapitału ludzkiego naukowców. Współpraca obejmuje wymianę know how i doświadczenia w ramach dwukierunkowego oddelegowania personelu badawczego uczestników, działania z zakresu badan i współpracy.
• uczestnictwem w projektach badawczych i projektach innowacyjnych (R&I Actions) realizowanych w konsorcjum z instytucjami naukowymi i badawczymi (we wszystkich, trzech filarach Programu Horyzont 2020) ukierunkowanych na wykorzystanie wyników prac B+R i ich komercjalizację.

Ułatwieniu MSP ubiegania się o pomoc finansową z Unii Europejskiej służy specjalny portal internetowy pn. EU access to finance

Informacje przygotowano na podstawie:

www.kpk.gov.pl
www.pi.gov.pl
http://www.nauka.gov.pl/horyzont-2020/program-horyzont-2020.html
http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/

Dr Anna Sacio – Szymańska Zakład Strategii Innowacyjnych Pełnomocnik Dyrektora ds. Programów Badawczych UE Tel. 0048 48 364 9239 Anna.Sacio@itee.radom.pl